Artikel Nieuwe Oogst – juli 2023
Acht sectoren in de regio Stedendriehoek – Zutphen, Deventer en Apeldoorn – committeren zich aan de ketensamenwerking ‘Boeren voor Biobased Bouwen’. Ketenregisseur Carmen Oude Wesselink vertelt over het initiatief dat wordt begeleid vanuit het landelijke programma ‘Building Balance’.
Wat houdt deze ketensamenwerking in?
‘Regionale deelnemers uit de agrarische sector, de bouw en de overheid geven invulling aan een keten in de regio Stedendriehoek voor biobased bouwen. Dat gebeurt vanuit het principe van plant tot pand. Belangrijk uitgangspunt is dat er voor elke schakel in de keten een aantrekkelijk verdienmodel is. We kijken daarbij ook naar subsidiemogelijkheden en eventuele opbrengsten uit carbon credits.’
Hoe is dit initiatief ontstaan?
‘Eigenlijk via het waterschap en een agrarisch adviesbureau die boeren in de regio benaderden om gewassen te telen voor biobased toepassingen. Met 60 hectare vezelhennep, die op diverse locaties in onze regio kon worden gezaaid, maakte het project gelijk een vliegende start. Een half jaar geleden zijn we vervolgens begonnen met een verkenning voor het vormen van een keten, die wordt gefinancierd door enkele gemeenten en door waterschap Vallei en Veluwe en wordt ondersteund door ‘Building Balance’.
Samen met een collega en het agrarisch bureau heb ik het projectplan geschreven. Onze taak is om een verbindende rol te spelen tussen diverse sectoren, zoals landbouw en de bouwsector, die normaal weinig met elkaar te maken hebben.
Voor welke agrarisch ondernemers kan dit interessant zijn?
‘De focus voor de teelt ligt in eerste instantie op vezelhennep. Dat is een eenjarig gewas dat zonder chemie goed produceert. Voor bijvoorbeeld veehouders is het een interessant rotatiegewas, maar ook geschikt voor teelt op spuitvrije zones. Het waterschap is daar blij mee vanwege het positieve effect op de bodem- en waterkwaliteit. Verder is het interessant voor projectontwikkelaars die gronden in hun bezit hebben voor bouwprojecten. Die gronden kunnen voor het bouwrijp maken soms één of twee jaar worden benut voor een vezelgewas.’
Hoe ziet de uitrol van dit project er verder uit?
‘In de eerste periode is het vooral zaak om de teelt van vezelhennep in de vingers te krijgen en te bekijken welke gronden het meest geschikt zijn. Uiteindelijk willen we opschalen naar 600 tot 1.000 hectare. De vezelhennep wordt verwerkt bij HempFlax in Oude Pekela. ‘Het project sluit aan op het landelijke programma ‘Building Balance’ dat met onder meer overheidssteun regionale initiatieven op weg helpt. Vergelijkbare projecten draaien in Salland, Noord-Brabant, Twente, Flevoland, Limburg en de Achterhoek. Een volgende stap is dat er zoveel aanvoer is van grondstof dat er een grote fabriek komt voor biobased bouwmaterialen.’
Is er voldoende animo om biobased bouwmaterialen te gebruiken?
‘Dat verwachten we wel. Vanuit het streven naar een duurzame leefomgeving zorgt CO2 vastleggen in bouwmateriaal voor een win-winsituatie. Vaak wordt het gebruik van deze materialen al gestimuleerd. Met 60 hectare vezelhennep hebben we genoeg materiaal om vijfhonderd daken te isoleren. In de regio Stedendriehoek ligt een renovatieopgave voor zeker vierduizend slecht geïsoleerde woningen. Daarmee kunnen we voorlopig dus wel vooruit.’
