Op een prachtige locatie langs de IJssel, kwamen op 13 februari zon 25 agrariërs naar de voorlichting van Boeren voor Biobased Bouwen over hennepteelt voor bouwmaterialen in regio Stedendriehoek. Vorig jaar is loonwerkbedrijf Hofmeijer in het project gestapt, als dienstverlener in de regionale agrarische sector. Naast de hennep heeft het bedrijf ook met andere teelten goede ervaringen. Vezelteelt kan een goede optie zijn voor extensieve bedrijven en vrijgekomen gronden. Voorwaarde is altijd een eerlijk verdienmodel voor de teelt, een visie waarmee Hofmeijer haar dienstverlening altijd zal uitvoeren.
Wessel Brand, projectleider van Hofmeijer Voorst, naam de deelnemers mee in de presentatie over de teelt: “In de praktijk merken we dat het telen van vezelteelt een mooie aanvulling kan zijn voor agrariërs in de regio. Vorig jaar zijn we gestart met zo’n 60 hectare vezelhennep, en dit jaar werken we naar een verdubbeling van het areaal. We streven naar een minimaal rendement tussen de €1500 en €2000, zonder de regelingen die er zijn hierin zijn mee te nemen. Het hoeft niet te concurreren op de mais of gras markt. En ook de angst dat de hele regio straks vol staat met hennep is niet terecht: het zal in veel gevallen een rustgewas zijn waardoor er genoeg afwisseling in gewassen zal zijn.” Hofmeijer merkt dat er veel belangstelling is voor de vezelteelt. “We hebben niet de behoefte naar enorme opschaling, we moeten het ook kwijt kunnen aan de bouwkant. Gelukkig is er ook veel interesse van ontwikkelaars en bouwers. Aan de verbinding van verbouwen naar bouwen werken we binnen Boeren voor Biobased Bouwen in de hele keten.”
Het selecteren van gronden is erg belangrijk. Goede bodemstructuur is een voorwaarde. Indien de bodem is uitgeput, met een lage PH waarde, zal de hennepteelt niet gelijk bijzonder goed zijn. Daarom is een goede teeltbegeleiding heel belangrijk. Voor het rendabel kunnen bewerken van het areaal zal er ook een minimum van 5 hectare worden gehanteerd.
Monitoring is ook onderdeel van de teeltbegeleiding. Er wordt gestuurd op de mate van bemesting n.a.v. de grondmonsters. Bij gemiddeld 7 ton aan stro per hectare is er een verdienmodel voor de boer, maar gestreefd wordt naar 10 ton. De tonnage is sterk afhankelijk van de kwaliteit van het perceel. Er wordt een grondbewerking uitgevoerd die geschikt is voor de type grondsoort. Ondiepe grondbewerking met de eco-ploeg heeft hierbij de voorkeur en bevordert een snelle opwarming van de grond. Doordat de temperatuur, vocht en nutriënten in de toplaag blijven, kan het zaad binnen 3 dagen kiemen en egaal binnen 21 dagen dichtgroeien. Hiermee wordt de groei van onkruid voorkomen, welke een cruciale factor is voor een geslaagde teelt.
De hennep heeft 100 dagen nodig om tot volle groei te komen. Daarom is het belangrijk dat er vanaf half april ingezaaid wordt. Half augustus vindt vervolgens de oogst plaats. Het maaien en vervolgens roten (het afsterven van de stengels waardoor ze beter verwerkt kunnen worden) op het land duurt twee á drie weken. Daarna wordt het gekeerd, geharkt en tot balen geperst. Het hele proces van grondbewerking tot transport van de balen wordt dan uit handen genomen. Doordat de toppen verteren en op het land blijven liggen, heeft dit een positief effect op de voeding van de grond. Daarnaast worden de stengels op 30 cm afgemaaid, waardoor de overgebleven stoppels ook afsterven en als organische meststof dienen.
Het telen blijft altijd maatwerk. Daarom is een goede inspectie van de grond van groot belang, legt Wessel Brand uit. “De methodiek van bewerken is voor elk perceel weer anders en de waterhuishouding speelt ook een belangrijke rol. De hennep kan in principe ongelimiteerd geplant worden, maar voor een goede bodemgezondheid en gunstige opbrengsten, moet je wel een gewasrotatie aanhouden van 1 op 4. ”
Daarna gaan de strobalen voor verwerking op transport naar Oude Pekela. Hier worden de vezels gescheiden naar wol en scheven. Dit proces willen we met Boeren voor Biobased Bouwen op termijn in het kader van de korte keten in de regio gaan organiseren. Of dit gaat gebeuren met een mobiele verwerkingslijn of een stationaire plek voor heel voor Oost-Nederland, is nog de vraag. Het proces omvat o.a. reiniging, meerdere fasen voor scheiden en mechanische bewerking. Carbon credits moeten onderdeel worden van de vergoeding. Het verdienmodel proberen we binnen het project steeds beter te maken. Door meervoudige verwaarding zou dit kunnen, maar ook door eco-regelingen en andere gelden voor natuurinclusief boeren.
Hennep kan voor verschillende inpassingen in het businessmodel dienen. Het kan een aanvullend zijn bij veeteelt, als rustgewas of als bodemverbeteraar. Daarnaast zijn er meerdere henneprassen, voor verschillende industriële toepassingen. Het is een zelfverdraagzaam gewas, dat geen last van schimmels heeft. Het heeft oliehoudend zaad, dat ook het onkruid indirect kan bestrijden. “Het klinkt eigenlijk als te mooi om waar te zijn”, zegt Wessel Brand. “Maar de ervaring van afgelopen jaar heeft dit gewoon uitgewezen!”
Vanuit de zaal werden er diverse vragen gesteld op het gebied van vergoedingen, de toepassingsmogelijkheden en de certificering van de eindproducten vanuit de hennepteelt. Een mooie, positieve bijeenkomst met eerlijke antwoorden die resulteerde in nieuwe agrariërs die zich hebben gemeld om ook aan te sluiten. Op naar nog meer circulaire ketensamenwerking.
Heb je nog vragen over de hennepteelt? We maakten al eerder een artikel met veel gestelde vragen over hennep. Staat je antwoord hier niet bij, neem dan contact op met Wessel Brand via wessel@hofmeijervoorst.nl
