In de Regio Stedendriehoek wordt binnen het project Boeren voor Biobased Bouwen gewerkt aan een complete regionale ketensamenwerking voor de ontwikkeling, productie en toepassing van biobased bouwmaterialen. Na een introductiebijeenkomst en een werksessie met het hele netwerk, was de volgende stap om te kijken naar de haalbaarheid van een business case voor de biobased keten. Bij koploper VDR Bouwgroep in Deventer kwamen op 16 mei de hennepverwerker Hempflax, regionale bouwers en diverse opdrachtgevers vanuit gemeentes en woningcorporaties bij elkaar om een plan te maken voor de toepassing van 60 hectare hennep die recent in de regio is gezaaid voor het project.
Daar waar de eerste twee bijeenkomsten voornamelijk gericht waren op het ‘Waarom is dit van belang’, lag de focus nu op ‘Hoe kunnen we het ook echt gaan doen’. Voor deze bijeenkomst was VDR Bouwgroep de gastheer. Marcel Bisseling, commercieel directeur van VDR Bouwgroep, gaf na het welkomstwoord een korte presentatie over het bedrijf en haar activiteiten. Hierna gaf Mark Reinders, directeur van Hempflax, een uitgebreide introductie over de achtergrond en historie van de hennepindustrie en gaf inzicht in de producten die het bedrijf aanbiedt voor de bouw.
Om de hennep regionaal te kunnen verwerken moet er een fabriek gerealiseerd worden, waar nog wel een aantal stappen voor gemaakt moeten worden. Zowel aan de aanbod als de vraagkant. In het project Boeren voor Biobased Bouwen wordt hier met de hele keten naar gekeken hoe we hier versnelling in kunnen creëren.
Traditioneel versus biobased
Met de aanwezigen werd ingegaan op de input die er vooraf door de bouwers was aangeleverd om te verkennen hoe een Business case voor de bouw haalbaar kan zijn. Hieruit blijkt dat op dit moment de prijs van traditionele materialen en de biobased producten nog 0,3 tot 1x duurder zijn. Maar als je dit terugrekent naar de prijs van een woning, dan kom je maar op zo’n €1000 extra. Deze prijs kun je compenseren door naar de TCO te kijken. Door daarnaast te kijken naar de bijdrage van biobased bouwmaterialen aan akoestiek, wooncomfort en betere isolatie bij warme dagen kan dit ook verantwoord worden.
Toegevoegde waarde
Tijdens de sessie kwam naar voren dat isolatiewaarde alleen niet alles zegt, het gaat om veel meer aspecten. Eigenlijk zou je hier flexibel mee om willen gaan, alleen is dit vanuit regelgeving niet mogelijk. Door het grote warmte-absorberende vermogen van biobased bouwmaterialen treedt er faseverschuiving in de warmtelast op en heb je in de zomer minder koeling nodig. Om deze toegevoegde waarde ook inzichtelijk te kunnen maken werd er aangegeven dat er behoefte is aan een goede onderlegger die de voordelen bundelt van biobased bouwen. Wat betekenen de specificaties in de praktijk nu eigenlijk echt en welk voordeel heb je van lichtere constructies. En door de vermeden en verdrongen CO2 kan er bijvoorbeeld een financieel voordeel worden behaald. Door de krachtenbindeling binnen Building Balance gaan we hier een landelijke voorzet voor in gang zetten.
We staan nog aan het begin van een transitie. Dat vergt van veel partijen de nodige inspanningen om te leren, met en van elkaar. Verandering heeft impact op vele fronten. Maar dit ontneemt niet de ambitie om hier toch met de hele keten actief aan te werken. Er komen steeds meer handvaten die aantonen hoe duurzaam materialen zijn, zoals de BRL 7010: de mate van hernieuwbaarheid van een product. Enige nadeel is wel dat de meeste certificering niet Europees geregeld is. Daardoor is het voor veel kleinere bedrijven lastiger om hun producten breed gecertificeerd te krijgen.
Voorbeelden
Er zijn al veel voorbeelden waar circulair en biobased zijn uitgevraagd. Ook daar kunnen we door de landelijke samenwerking meer voorbeelden bij elkaar brengen en inspiratie laten zijn voor andere gemeenten en woningcorporaties. Waterschappen werken al met CO2-beprijzing in hun uitvragen, dat kunnen gemeenten en woningcorporaties ook toepassen.
Circulair bouwen
De deelnemers werden door Luuk Braakhuis, expert Duurzaamheid bij de VDR Bouwgroep, uitgenodigd voor een rondleiding door het Nexteria pand. Nexteria brengt Duurzaam en Circulair Bouwen een stap verder. Door niet langer te bouwen voor “de eeuwigheid”, creëren we flexibiliteit voor de toekomst. We ontwikkelen bedrijfshuisvesting vanuit een levenscyclusbenadering: al voor de eerste schetsen denken we na over wanneer de gebruiksduur van een gebouw voorbij is. Tegelijkertijd houden we ons nu al bezig met het tweede leven van de toegepaste materialen en de locatie. Nexteria bouwt daarom zoveel mogelijk demontabel. Met zo duurzaam mogelijke materialen (liefst biobased), die hergebruikt of gerecycled kunnen worden. En Nexteria maakt afspraken over het terugnemen van materialen bij het einde van hun levensduur.
Alle stakeholders worden betrokken bij zo’n project. Ook de (centrale) overheid. Nexteria neemt in de volledige planvorming en uitvoering het grondgebruik, de gebiedsontwikkeling en grondschaarste ook mee. Circulair Bouwen betekent dus ook Circulaire Gebiedsontwikkeling. Dit vraagt om innovatieve, creatieve ideeën van alle samenwerkende partners en maakt het mogelijk om te voldoen aan de Cradle-to-Cradle -uitgangspunten.
Nexteria is een businessmodel waarbij leveranciers (mede)verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit en herbruikbaarheid van hun producten. Zo ontstaat een marktmechanisme dat gebaseerd is op coöperatie, niet op concurrentie. Want alleen samen kunnen we onze omgeving goed en schoon achterlaten voor volgende generaties. En blijft er ruimte voor iedereen.
Een mooi verhaal vol inspiratie voor de groep bouwers en opdrachtgevers die aanwezig waren.
Samen het veld in
Op 6 juli gaan we tijdens de zomerbijeenkomst op een van onze vijftien proeflocaties ervaren hoe de hennep, die deze zomer voor de keten in de Stedendriehoek wordt geteeld, tot groei en bloei komt. Vanaf de start van het project begin dit jaar zijn er met diverse agrariërs al veel gesprekken gevoerd die hebben geleid tot de aanplant van 60 hectare hennep op meerdere locaties in de regio. Tijdens de zomerbijeenkomst wordt het brede netwerk geïnformeerd over de teelt en het vormen van een regionale keten van plant tot pand. Een mooi moment om vanuit de praktijk de ervaringen te horen, maar ook daadwerkelijk het groeiproces van de hennep te kunnen zien. Een moment van inspiratie, verbinding en verdieping. Voor het hele netwerk van boeren, verwerkers, bouwers en opdrachtgevers is dit een fantastische plek om elkaar te ontmoeten en kennis te delen.
Het netwerk groeit
Naast Boeren voor Biobased Bouwen in de Regio Stedendriehoek, zijn er inmiddels ook in Twente, Salland, Achterhoek, Flevoland, Zuidoost Brabant en Limburg ketens van plant naar pand opgezet in samenwerking met Building Balance. Hierdoor ontstaan er een brede groep van ketenpartners die samen kunnen leren van elkaar. Iedere regio is weer anders, zowel aan de agrarische kant als aan de bouwkant, als de teelt- en verwerkingsmogelijkheden per gebied. Hierdoor ontstaat een enorme kennisopbouw over gewas teelt, bouw applicatie van vezels en verwerkingsmogelijkheden.
Ook interesse om aan te sluiten bij Boeren voor Biobased Bouwen? Stuur dan een mail naar carmen@versnellingnl.nl
